Artikel MatchMe

In de praktijk – Incubators

Incubators helpen startende, kennisintensieve bedrijven op weg naar volwassenheid. Pim de Bokx, oprichter Dutch Incubator Association, legt uit wat de meerwaarde is van deze broedplaatsen en voor welke bedrijven ze geschikt zijn.

1. Imago
Eind jaren negentig was Nederland vergeven van de incubators. Twinning was een miljoenenproject van de overheid en Gorilla Park en Newconomy waren de bekendste particuliere initiatieven. Ze hebben echter nooit aan de verwachtingen voldaan: er werd veel geld ingepompt, maar het gros van de bedrijven redde het niet. Het zorgde voor een beroerd imago van incubators.
De laatste jaren zijn nieuwe kraamkamers ontstaan, dit keer met meer realiteitszin: aan de poort wordt voortaan strenger geselecteerd. De meeste incubators zijn verbonden aan universiteiten en instituten, zoals YES!Delft, Erasmus MC Incubator en ESA Business Incubation. De enige private incubator in Nederland is BViT in Delft en Den Haag, dat de internethype wél overleefde.

2. Meerwaarde
Een incubator is meer dan een bedrijfsverzamelgebouw. Natuurlijk beschikken ze over een receptie, vergaderruimtes en kopieermachines, maar de meerwaarde ligt op andere vlakken. Zo hebben ze coaches en adviseurs die startende ondernemers op weg helpen. Maar het grootste voordeel is de toegang tot een netwerk. Veel starters komen van de zolderkamer en treffen bij zo’n incubator ineens andere gepassioneerde ondernemers. Vaak leidt dit tot samenwerking, soms zelfs tot fusies. De broedplaats levert niet alleen businesspartners op, maar vaak ook klanten en investeerders. Incubators investeren zelf kleine bedragen en brengen de ondernemers voor grotere investeringen in contact met informal investors en banken.

3. Toelating
Incubators zijn meestal gespecialiseerd in een bepaalde sector en zijn specifiek bedoeld voor innovatieve/creatieve bedrijven, die kennisintensief zijn én echt iets nieuws doen. Voor een gewone webdesigner is het niet bedoeld, maar wel voor een webdesigner die een nieuw product of doelgroep voor ogen heeft. Ook de fase waarin het bedrijf verkeert, is van belang. Een ondernemer met alleen een vaag plan om te gaan ondernemen heeft niets bij een incubator te zoeken; hetzelfde geldt voor bedrijven die al winst maken. De broedplaatsen zijn er voor bedrijven die tussen beide fases in zitten: ze hebben al wel een prototype of concept, misschien al een eerste klant, maar nog geen winst. De BViT past een speciale formule toe die zij ‘ClusterIncubator’ noemt. Daarvoor is niet alleen de aard van het product of dienst van een bedrijf bepalend, maar ook de mix van bedrijven. Liefst moeten bedrijven complementair aan elkaar zijn.

4. Resultaten
Een beeld dat sommigen van incubators hebben, is dat het erg gezellig is, maar dat er weinig succesvolle bedrijven uit voortkomen. Dit is niet helemaal waar, want uit europees onderzoek blijkt dat na drie jaar 84 procent van deze bedrijven winstgevend is. Wél is het zo dat heel grote successen op één hand te tellen zijn. Een voorbeeld daarvan is breedbandprovider Speedlinq, dat begon in de kraamkamer van BViT en werd vorig jaar voor miljoenen euro’s verkocht aan KPN. Echte toppers als TomTom hebben geen incubator nodig. Incubators zijn er vooral voor degene die van zichzelf weet dat hij of zij een beetje ondersteuning kan gebruiken.

5. Exit
Vroeg of laten moeten bedrijven op eigen benen gaan staan. Iedere incubator heeft hiervoor zijn eigen beleid. Bij sommige is er een harde tijdlimiet: een bedrijf mag bijvoorbeeld maximaal drie jaar blijven. Ook winstgevendheid kan een criterium zijn. Verder kan er een maximum worden gesteld aan het aantal medewerkers. Zodra het bedrijf meer dan bijvoorbeeld zes medewerkers heeft, is het tijd om te vertrekken.

Pim de Bokx is mede-oprichter en managing director van BViT, een incubator voor ICT-bedrijven in Delft en Den Haag. De BViT heeft internationale erkenning ontvangen in 2006 toe zij als beste incubator van Europa is uitgeroepen. Zie www.bvit.net En oprichter van DIA, een netwerk van incubatie-profesionals. Info: www.dutchincubator.nl