Dat de ZIP.factory met zijn vier jaar de oudste incubator van Kroatië is zegt iets over de prilheid van de startup cultuur in dit jonge land. ZIP.factory zit een beetje verstopt in een industrieterrein in Zagreb in een fabriekshal die eigendom is van één van de oprichters. Mihovil Barančić legt uit dat dit een volledig privaat  initiatief is dat hij in 2014 met drie andere ondernemers/investeerders uit de business angel club CRANE heeft ondernomen.

Mihovil Barančić heeft voordat hij hieraan begon zijn sporen en vermogen verdiend als VC fonds manager. Met het opzetten van CRANE wilde hij bijdragen aan het verstrekken van kapitaal in de vroege startfase – in een land waar al het ‘risico’ kapitaal naar speculatie in onroerend goed gaat. Nadat ze met CRANE slechts 4 investeringen gedaan hadden, omdat ze niet méér goede startups konden vinden, begon een aantal business angels te denken over het beter voorbereiden van startups waardoor het opzetten van een incubator in beeld kwam.  In 2012 starten 4 v/d 20 BA’s de ZIP.factory en nu –  4 jaar later – hebben zij 58 startup initiatieven gesteund.

Een intensief programma

ZIP.factory selecteert 2 keer per jaar 5 – 10 startups waarvan de oprichters denken dat zij haalbaar zijn. De oprichters die ervaring in de IT, financiën en economie meebrengen, kiezen meestal voor IT en hardware startups maar sluiten andere cases niet uit als de starters hen kunnen overtuigen. Het programma lijkt veel op een accelerator programma hoewel de inhoud meer op de startup-basics is gericht. Zo biedt het programma elke week 2 workshops / trainingen, 1 gesprek met de begeleider over de voortgang en een 2 wekelijkse intervisie bijeenkomst met alle ondernemers. Maandelijks is er een mentor event en halverwege het programma, dat momenteel 4 maanden bedraagt, is er een progress review en aan  het einde vind de Demo Day plaats. In ruil voor dit programma hoeft de startup nog geen aandelen af te staan, het ontvangt echter ook nog geen investering, het moet € 400 betalen voor het programma en bewijzen dat het een investering waard is op de Demo Day. Inmiddels is er naast het Business Angel netwerk ook een crowdfunding platform opgericht om het aanbod van financiering voor de prille starters te verhogen.

Hoe succesvol is ZIP.factory?

Het sucpoeling in Kroatië gewoon heel dun. Hij ziet ook wel dat zijzelf in de eerste twee jaar leergeld betaald hebben en nu scherper selecteren. Het afgelopen jaar is het duidelijk beter gegaan. De economie zit nu wat mee én het begint ook bij overheid, universiteiten en bedrijven door te dringen wat het belang is van een gezond startup ecosysteem. De gemeente Zagreb heeft een incubator opgezet, verder is er door ondernemers een ImpactHUB en een co-working hub opgezet. Recentelijk hebben we overeenkomsten gesloten met twee VC fondsen – w.v. één buitenlands – om voor hen te scouten en hebben een overeenkomst gesloten met de grootste bedrijf AgroCor dat gaat mee investeren in de ZIP.factory startups. Ook mooi is dat startups uit het programma zijn geselecteerd door buitenlandse startups, zo komen zij zowel bij ABC accelerator in Ljublijana als Techstars in London terecht een positief teken van succes.

Coole startups in ZIP.factory

Zeker één van de coolste startups is MadMarz (http://madbarz.com/) leverancier van een fitness programma en app. Deze startup heeft nadat zij heel wat pech hebben moeten verwerken de afgelopen 3 jaar nu eindelijk de wind in de rug. Het belangrijkste probleem was dat de oprichter twee keer achter elkaar afscheid heeft moeten nemen van zijn technische partner, nu bij de derde gaat het gelukkige wel goed. Wat ook mooi is aan hoe zij met tegenslagen zijn omgegaan is hoe zij in staat zijn geweest om inkomsten te genereren. Hoewel het plan is om een freemium businessmodel in te voeren, was er steeds onvoldoende geld of capaciteit om de nieuwe versie van de software te introduceren die dat zou mogelijk maken. De eerste keer dat zich het go/no go moment aandiende besloten ze op het nippertje om te proberen T-shirt met hun branding te verkopen, en mooi genoegd leverde dat € 50.000 op, wat hun weer een jaar vooruit bracht en hen aan een VC uit Hongarije (Tracktion Tribe). De tweede keer besloten zij het fitness programma in pdf vorm uit te brengen en binnen de community te verkopen. Dat leverde zodanig veel op dat nu de nieuwe versie gelanceerd kan worden.

Echt een mooi voorbeeld van een hardware startup is Canelio (canelio.com) die een smart ‘click’device ontwikkelen in combinatie met een hondentrainingsprogramma. De huidige generatie wordt in een 3D facility geproduceerd en het trainingsprogramma, dat met een beroemde hondentrainer is uitgedacht en getest,  is in een app gegoten. Nu bereiden ze een Kickstarter project voor om naar de volgende fase te komen waardoor ze in gesprek kunnen komen met een fabrikant om grotere series te produceren.

Aanleiding: Vanwege de LEAPsummit (www.leapsummit.com) in Zagreb waar ik mocht spreken bezocht ik – dankzij Marko Pavičić van Pointme.co – de incubator ZIP.Factory (Zagreb) en ABC Accelerator (Ljublijana), bijgaand het verslag. – 6 mei 2016 Pim de Bokx